Wil jij graag op jezelf beginnen? Een eigen zaak runnen? Je creatieve ideeën omzetten in een professioneel beroep waarmee je je brood verdient? Dan is ondernemen misschien wel iets voor jou. Wat dat precies inhoudt en wat je er allemaal voor moet regelen? Dat lees je hier!
Wat houdt het begrip ondernemen in?
Wanneer je gaat ondernemen, ga je arbeid en kapitaal op die manier organiseren zodat je producten kan maken en/of diensten kan verlenen. Het doel hierbij is winst maken. Kortom, je gaat een zaak runnen. Hierbij is het belangrijk om kansen te zien en ze ook te benutten, maar evengoed risico’s te nemen. Zo creëer je meerwaarde die je zaak doet groeien. Naast creativiteit om een bepaald product of dienst aan te prijzen, gaan hier ook heel wat zakelijke aspecten mee gepaard zoals prijssetting, administratieve regelgeving opvolgen, enz.
Wat is een ondernemer?
Een ondernemer is iemand die zijn of haar inkomen verschaft door een bedrijf te leiden. Je ontplooit economische activiteiten met als doel winst te maken. Je gebruikt hierbij eigen of geleend vermogen. Een ondernemer kan een job creëren die volledig bij hem of haar past. Hij/zij is zijn/haar eigen baas. Je hoeft aan niemand te rapporteren. Je neemt zelf de eindbeslissingen en kiest zelf welke weg je zaak moet opgaan. Dat zorgt voor een zekere vrijheid die je minder hebt als werknemer. Je kan je tijd zelf indelen, al moet je je ook houden aan afspraken met klanten, leveranciers, partners, enz. Ondernemer zijn, is houden van uitdagingen. Je moet kansen benutten en tegelijkertijd problemen snel en creatief kunnen oplossen. Je moet dus oplossingsgericht zijn.
Aan welke voorwaarden voldoen om een onderneming te starten?
Om een onderneming op te richten, moet je in de eerste plaats meerderjarig zijn. Daarnaast moet je ook nog van alle burgerrechten kunnen genieten en handelingsbekwaam zijn. Deze voorwaarden gelden ook wanneer je vennoot wil worden in een bestaande vennootschap. Verder speelt ook je nationaliteit een rol. Zo kan je niet met eender welke nationaliteit ondernemen in België. Burgers uit de Europese Unie, Liechtenstein, Noorwegen, IJsland en Zwitserland kunnen zonder problemen een onderneming opstarten. Als je een andere nationaliteit hebt, moet je een verblijfsvergunning bezitten. Ook moet je een beroepskaart hebben die je kan aanvragen bij een ondernemingsloket. Wil je in België ondernemen, maar woon je niet hier? Ga dan naar de Belgische diplomatieke of consulaire post in het land waar je verblijft om een beroepskaart aan te vragen.
Het is niet meer nodig om een attest bedrijfsbeheer te hebben om een eigen zaak op te starten. Net zo min heb je een attest van beroepsbekwaamheid nodig. Het is natuurlijk wel een enorme meerwaarde als je voldoende kennis hebt van bedrijfsbeheer en het beroep dat je wil uitoefenen. Het vergroot je slaagkansen als ondernemer. School je dus bij en/of laat je omringen door mensen die je kunnen ondersteunen.
Welke verplichtingen heb je als ondernemer?
Zodra je aan alle voorwaarden voldoet om een onderneming te starten, volgen er nog een aantal verplichtingen. Zo moet je bepaalde verzekeringen afsluiten, een correcte boekhouding voeren en belastingen betalen.
Verzekeringen afsluiten
Om een onderneming op te starten, moet je een aantal zaken in orde brengen. In de eerste plaats moet je je ervan bewust zijn dat je sociale rechten als zelfstandige niet helemaal gelijk zijn aan die van een werknemer. Als je toch dezelfde rechten wil genieten, kan je je aanvullend verzekeren via onder meer een verzekering ‘gewaarborgd inkomen’ of een verzekering ‘vrij aanvullend pensioen’.
Daarnaast zijn er nog een aantal verzekeringen die je moet of kan afsluiten. Een autoverzekering, een verzekering burgerlijke aansprakelijkheid brand en ontploffing en een arbeidsongevallenverzekering personeel zijn verplicht. Voor andere verzekeringen mag je zelf kiezen of je deze afsluit. Ben je bestuurder? Dan is het aan te raden om je te verzekeren tegen bestuurdersaansprakelijkheid.
Voer een correcte boekhouding
Je bent als ondernemer wettelijk verplicht om een boekhouding te voeren. Sowieso is het een tool die je ondersteunt in het gezond leiden van je zaak. De aard en grootte van je onderneming bepalen welke boekhouding je moet voeren. Kleine ondernemingen mogen een vereenvoudigde boekhouding voeren. Concreet gaat het om eenmanszaken en vennootschappen met een jaaromzet die kleiner is €500.000 (exclusief btw) met uitzondering van een aantal sectoren zoals kredietverrichtingen of verzekeringen. Alle andere ondernemingen moeten een dubbele boekhouding voeren.
Betaal belastingen
Wanneer je een vennootschap opricht, moet je jezelf een loon uitkeren. Je bent vrij om te bepalen hoe groot dit loon is, al moet je natuurlijk wel over de middelen beschikken. Je loon wordt vervolgens belast volgens de principes van de personenbelasting. De winst van je vennootschap wordt anders belast, namelijk volgens de principes van de vennootschapsbelasting. Bekijk met je boekhouder hoe je je loon fiscaal kan optimaliseren. Ben je zelfstandige met een eenmanszaak? Dan is je netto belastbaar inkomen gelijk aan je omzet die verminderd wordt met je beroepskosten. Als je zelfstandige in bijberoep bent, zullen je inkomsten bij je loon als werknemer worden geteld. Hierop word je dan belast volgens de principes van de personenbelasting. Dit kan soms leiden tot hogere belastingvoeten voor je inkomsten als zelfstandige als je bepaalde inkomstengrenzen overschrijdt.
Zowel een vennootschap als een zelfstandige moeten voorafbetalingen doen van belastingen. Deze worden gebaseerd op de vermoedelijke winsten van het lopende jaar. Als je dat niet doet, zal de fiscus belastingvermeerderingen aanrekenen. De eerste drie jaar ben je als zelfstandige vrijgesteld van deze voorafbetalingen, tenminste als je zelfstandige in hoofdberoep bent. Ook kleine vennootschappen worden hiervan vrijgesteld in de eerste drie boekjaren. Naast deze directe belastingen zijn er nog aanvullende belastingen zoals de gemeente- of provinciebelastingen.
De inhoudingsplicht
Sommige ondernemers moeten rekening houden met de inhoudingsplicht. Dat wil zeggen dat zij moeten nagaan of hun aannemers en onderaannemers geen fiscale of niet-fiscale schulden hebben. Is dat wel het geval, is er een inhoudingsplicht op de factuur met deze (onder)aannemer. Dat betekent dat jij de hele factuur niet aan de (onder)aannemer mag betalen, maar een gedeelte van het bedrag moet inhouden voor de schuldeiser. Wanneer de (onder)aannemer bijvoorbeeld fiscale schulden heeft, moet je een deel van de factuur naar de FOD Financiën doorstorten. Deze plicht is enkel van toepassing voor opdrachtgevers, ondernemers en onderaannemers die bepaalde activiteiten uitvoeren in de bouwsector, bewakings- en /of toezichtsdiensten en in de vleesector.
Je hebt een goed idee, maar is het haalbaar?
Een leuk idee is cruciaal, maar niet voldoende. Het is belangrijk om ook te kijken of alles wel haalbaar is. Analyseer je ondernemingsidee diepgaand zodat je zicht krijgt op sterke en zwakke punten. Zo kan je je idee bijsturen tot een haalbaar project. Bekijk of je op de gewenste locatie met die openingsuren en dat voorziene team voldoende omzet kan realiseren. Is er een voldoende grote markt voor het product of dienst dat je wil aanbieden? Heb je concurrenten? Enz. Doe dat voor je start om problemen te vermijden. Er zijn diensten die je hiermee kunnen begeleiden, zoals het Agentschap Innoveren en Ondernemen.
Waarom is een ondernemingsplan belangrijk?
Een ondernemingsplan, ook wel businessplan genoemd, geeft aan waar je met je onderneming naartoe wil. Het tekent de werking van je onderneming uit die je nadien kan evalueren. Het is een intern document om het bedrijf te sturen, maar evengoed kan je het gebruiken om klanten, partners of leveranciers te overtuigen van het potentieel van uw zaak. Wanneer je een lening nodig hebt bij de bank, zal er sowieso gevraagd worden naar een ondernemingsplan. Daar is het dus een must.
Ondernemingsvorm kiezen
Wanneer je zelfstandige wil worden, kan dat op verschillende manieren. Zo kan je gaan voor een eenmanszaak of een vennootschap. Er zijn dan ook nog eens verschillende soorten van vennootschappen. Elke ondernemingsvorm heeft zijn voor- en nadelen.
Eenmanszaak
De meest voorkomende ondernemingsvorm bij starters is de eenmanszaak. Deze wordt opgericht door één natuurlijk persoon die onbeperkt aansprakelijk is. Die natuurlijke persoon krijgt alle winst. Evengoed zal er op jouw persoonlijk bezit beslag gelegd kunnen worden wanneer je in financiële problemen zit. Er is immers geen verschil tussen het bedrijfs- en privévermogen. De persoon die de eenmanszaak runt, is verantwoordelijk voor alle zakelijke beslissingen, activiteiten en resultaten. Je kan perfect personeel in dienst hebben.
Vennootschap
Je kan ervoor kiezen om je activiteiten uit te voeren in een vennootschap. Dan werk je met aandeelhouders. Er zijn verschillende vennootschapsvormen. Zo is als eerste de BV, de besloten vennootschap, waarbij de aansprakelijkheid van de aandeelhouders beperkt is tot hun inbreng in de vennootschap. Er is een vaste groep van personen die aandeelhouder zijn waardoor deze vennootschapsvorm een besloten karakter heeft. Het is een rechtsvorm met rechtspersoonlijkheid die gekenmerkt wordt door een grote statutaire vrijheid. De reglementering is erg flexibel en daarom is een BV de ideale basisvennootschapsvorm.
Daarnaast is er de NV, de naamloze vennootschap. Deze vorm van vennootschap is op maat gesneden voor middelgrote tot grote ondernemingen. Het is een kapitaalvennootschap wat wil zeggen dat de vennoten zich via een bepaald kapitaal aan de vennootschap verbinden en tegelijkertijd toch een zekere persoonlijke vrijheid behouden. Om een NV op te richten, heb je een aanzienlijk startkapitaal nodig. De regelgeving is vrij complex en er moet een relatief strikte bestuursorganisatie zijn waardoor deze vorm niet ideaal is voor familiebedrijven. Wel kan je de aandelen vlot van de ene persoon overdragen naar de andere.
Een derde vorm van vennootschap is de CV, de coöperatieve vennootschap. Deze heeft als doel om aan (gemeenschappelijke) specifieke behoeften van de coöperanten te voldoen. Dat wil zeggen dat de aandeelhouders zelf moeten genieten van de dienstverlening van de vennootschap. Grote winst wordt hier niet altijd nagestreefd, maar wel een gemeenschappelijk doel dat je via samenwerking wil bereiken. Een CV telt minstens drie oprichters die elk iets moeten inbrengen, maar er is geen minimumkapitaal. Het heeft een eigen rechtspersoonlijkheid en aandeelhouders kunnen vrij in of uitstappen.
Een laatste vorm van vennootschap is de maatschap waarbij je samenwerkt met collega-zelfstandigen. Er zijn weinig dwingende regels. Je moet met minstens twee vennoten, oftewel ‘maten’, zijn waarmee je een samenwerking aangaat. Hiervoor worden afspraken vastgelegd in een maatschapscontract. De maatschap heeft geen rechtspersoonlijkheid waardoor ze niet failliet verklaard kan worden.
Bedrijfshuisvesting
Elke onderneming heeft een maatschappelijke zetel. Dat is de officiële vestigingsplaats van je bedrijf. Dat hoeft niet hetzelfde adres te zijn als het adres waar je de activiteiten van je onderneming in praktijk uitoefent. Met andere woorden, de uitbatingszetel kan verschillen van de maatschappelijke zetel. Wees er je wel van bewust dat alle officiële post naar de maatschappelijke zetel zal gestuurd worden. Afhankelijk van de ondernemingsvorm die je kiest, ben je al dan niet vrij in het kiezen van een maatschappelijke zetel. Bij een vennootschap heb je bijvoorbeeld de vrije keuze, maar als je gaat voor een eenmanszaak is de maatschappelijke zetel altijd je domicilieadres.
Vergunningen
Het kan zijn dat je voor je zaak bijkomende vergunningen of erkenningen moet hebben. Dat hangt af van de activiteit die je gaat uitoefenen. Er is hierover heel wat wetgeving, dus het is niet altijd eenvoudig om te weten of en welke vergunningen je nu precies nodig hebt. Er zijn een aantal veel voorkomende vergunningen. Zo heb je bij de productie, verkoop of het bewaren van levensmiddelen een voedselvergunning nodig. Zodra je in de voedselketen actief bent, heb je deze vergunning nodig. Wanneer je iets wil verkopen op een openbare of privémarkt, in de straat of huis aan huis, moet je een machtiging ambulante handel hebben. Daarnaast is er nog de erkenning als aannemer voor als je wil deelnemen aan openbare aanbestedingen of de UNISONO die je betaalt als je muziek afspeelt in je zaak. Of dat een restaurant, een receptie of een wachtzaal is, maakt niet veel uit. Een sociaal ondernemingsloket kan met jou uitpluizen of je één van deze of nog een andere vergunningen nodig hebt.
Financiering en subsidies
Om je zaak te financieren, heb je in het beste geval eigen kapitaal dat je kan inbrengen. Veelal zal je echter ook nog naar de bank moeten stappen voor een lening. Hiervoor heb je een ondernemingsplan nodig. De bank wil immers nagaan of de lening wel zeker terugbetaald kan worden met jouw ideeën. Soms kan het zijn dat je subsidies kan krijgen, bijvoorbeeld wanneer je met jouw onderneming iets doet rond klimaatverandering.
Hoe kies je een goede bedrijfsnaam?
Het lijkt eenvoudig, maar het is cruciaal: een bedrijfsnaam kiezen. Het moet een naam zijn die goed klinkt en klanten aantrekt. Ook is het belangrijk dat je naam jouw bedrijf onderscheidt van concurrenten. Daarnaast zijn er ook een aantal regels die je moet volgen bij het kiezen van een naam voor je onderneming. Wanneer je een eenmanszaak start, kan je kiezen voor je eigen familienaam of een handelsnaam. Je bent vrij in deze keuze, maar moet de naam wel publiceren. Ook moet de naam op alle officiële documenten die met je beroepsactiviteit te maken hebben, vermeld worden. Denk aan facturen, visitekaartjes, bestelbonnen, enz. Bij een vennootschap kan de handelsnaam verschillen van de maatschappelijke naam. Die laatste is de officiële benaming van de vennootschap zoals deze werd vermeld in de statuten. De maatschappelijke naam is er enkel en alleen om de vennootschap te identificeren en moet niet gepubliceerd worden. De handelsnaam wel. Uiteraard kunnen beide namen hetzelfde zijn. Vermijd een bedrijfsnaam die al door een concurrent in gebruik is. Je kan dit checken via de Kruispuntbank van Ondernemingen.
Het belang van een goede domeinnaam
Vandaag de dag kan je niet meer zonder een website van je zaak. Kies daarbij een goede domeinnaam. De domeinnaam is jouw bedrijfsadres dat je vaak zal doorgeven en mensen vlot moeten kunnen intikken of snel kunnen vinden via een zoekmachine als Google. De domeinnaam is het eerste wat mensen zien als je promotie maakt voor je zaak. Met die naam zullen ze je later opzoeken als ze interesse tonen. Maak deze dus zeker niet te moeilijk en zorg dat hij blijft hangen. Desnoods kan je je hiervoor laten bijstaan door een marketingbureau.
Vliegende start, koop leads in
Leads inkopen is een goede manier om gegevens te krijgen van potentiële klanten als jouw bedrijf nog niet bekend is. Een nadeel van leads inkopen ligt voor de hand: het kost geld. Een voordeel is wel dat je direct de kans hebt om te laten zien dat jouw firma de beste dienst kan leveren. Vaak werkt het bij leads kopen zo dat je betaalt voor de gegevens, maar nog niet de gunning van klus binnen hebt. Er wordt onderscheid gemaakt tussen exclusieve leads en niet-exclusieve leads. Bij exclusieve leads worden de klantgegevens alleen naar jou gestuurd, bij niet-exclusieve leads moet jij nog met andere concurreren om de klant voor je te winnen. Dit hangt helemaal van jouw offerte af. Niet alleen prijs is hierbij belangrijk, maar ook snelheid van reageren en verdere voorwaarden die je stelt. Geïnteresseerd in leads kopen? Neem contact met ons op!